سرمایه اجتماعی و آسیب اجتماعی، نقش اعتراضات سراسری در آنها
خلاصه
ترکیب مهم سرمایه و اجتماع و اینکه چرا ما باید این ترکیب حیاتی یعنی سرمایه اجتماعی را درک کنیم، موضوع این نوشته است!
در واقع این ترکیب جادویی در خود مفهومی دارد که بلافاصله بعد از درک آن درهای ثروت به روی شما باز می گردد. متعاقب آن کلمه ترکیبی دیگری با نام آسیب اجتماعی قرار دارد که بطور کل می شود آن را اینگونه تعریف کرد: شخص یا جامعه ای که از مواهب سرمایه اجتماعی بهرمند نگردد، دچار آسیب اجتماعی خواهد شد. بنابراین این دو مفهوم مانند روشنی و تاریکی بدنبال یکدیگرند، بطوریکه آن یکی در نبود دیگری اتفاق می افتد.
سرمایه اجتماعی
ابتدا باید دانست سرمایه اجتماعی از جنس پول نیست بلکه خود ماشین پولسازی است و وقتی آسیب ببیند ، پول کم شده و جامعه وارد رکود می شود.
جالب است بدانید که تعمیر این ماشین پولسازی در سطح فردی و اجتماعی بسیار گران و پرهزینه است و از عهده بسیاری از افراد و دولت ها که خود مسبب ایجاد آن بوده اند، خارج است.
بنابراین سرمایه اجتماعی از جنس رابطه است. بیایید کمی با هم وارد عمق شویم: فرض کنید شما در یک اتاق خالی، کالایی را در معرض فروش می گذارید، بدیهی است که هیچگاه نمی توانید آن را بفروشید، چون کسی در خانه نیست.
و یا افرادی در خانه هستند اما تمامی راه های ارتباطی آنها با کالا اعم از: دیداری و غیر دیداری را برایشان مسدود کردید. یعنی نه خود چیزی در مورد آن کالا به آنها می گویید و نه می گذارید که کالا را ببینند. باز هم در این مثال شما فروش هرگز اتفاق نمی افتد.
اینها بخاطر اینست که: تجارت با امر رابطه و ارتباط اجین شده است و نه یک رابطه معمولی و خطی بین حضار بلکه رابطه ای هندسی در همه ابعاد، یعنی رابطه همزمان افراد با محیط، کالا و یکدیگر
نکته: این روابط باید هماهنگ باشد که به این هماهنگی علم مدیریت و رهبری گویند.
حال در مثالی دیگر فرض کنید در جمع بزرگی حاضر می شوید و سعی دارید با حُسن خلق کالای خود را در معرض فروش بگذارید. در این مثال نسبت به دو مثال قبل کمی شانس شما برای فروش افزایش می یابد، اما تا مادامیکه انسان ها به شما اعتماد نکنند شما توفیق چندانی در فروش بدست نخواهید آورد.
چون شما در معرض سرمایه اجتماعی قرار گرفتید اما هنوز از آن بهرمند نشدید.
بنابراین اصلی ترین عامل بهرمندی از سرمایه اجتماعی اطمینان و اعتماد است. در این خصوص دست کم باید طوری رفتار شود که باعث ایجاد ترس و تشکیک نباشد.
نکته: شخص یا گروهی که باعث ایجاد شک و ترس می شوند، هرگز نمیتوانند بطور مستمر از سرمایه اجتماعی بهرمند شوند و بلافاصله دچار آسیب اجتماعی خواهند شد.
ما در این مقاله قصد نداریم به شما آموزش فروشندگی بدهیم هر چند که اهل بصیرت دریافتند که با ایجاد اطمینان می توانند شانس بهرمندی از سرمایه اجتماعی و در نهایت ثروتمند شدن را بالا ببرند.
اما از مسئله دور نشویم و دوباره از خود سوال می کنیم: سرمایه اجتماعی چیست؟
در مثال های بالا شما دریافتید که اگر اجتماع نباشد، تجارت هم نیست و اگر تجارتی در کار نباشد، ثروتی هم بوجود نمی آید.
پس هر چیزی که باعث تفرق در اجتماعات شود، باعث از بین رفتن سرمایه اجتماعی هم می شود و متعاقب آن وضعیت، وارد فاز آسیب اجتماعی خواهد شد. درست مانند بازی دومینو!
و برعکس هر عاملی که باعث افزایش روابط در سطح جامعه شود، باعث ایجاد سرمایه اجتماعی نیز خواهد شد.که در نهایت منجر به کاهش آسیب های اجتماعی می شود.
درست مانند شبکه های اجتماعی که باعث افزایش رابطه در سطح جامعه می شوند و در صورتیکه مردم به آن شبکه اطمینان کنند و در حین اعتماد ، ساده هم باشد( یعنی طرز استفاده از آن پیچیده نباشد) ، بطور فزاینده ای سرمایه اجتماعی را افزایش می دهد.
در حال حاضر این خصوصیات بطور بارزی در مورد اینستاگرام با وجود نواقصی که دارد، صادق است. بطوریکه آمارها نشان می دهد در سال ۲۰۲۲ فقط در ایران چیزی حدود ۴۷ میلیون کاربر دارد. این در حالی است که هنگام نوشتن این مقاله جمعیت کل ایران ۸۴ میلیون نفر می باشد.
از این تعداد کاربر در اینستاگرام بنا بر برخی گزارش های رسمی: ۱۰ میلیون نفر با ۴۰۰ هزار جایگاه شغلی مشغول بکارند.
حال اگر بنا به هر دلیلی این سرمایه اجتماعی آسیب ببیند مانند قطعی اینترنت و فیلتر شدن اینستاگرام در اعتراضات شهریور ۱۴۰۱ ، جمع آوری و جبران این آسیب تقریباً غیرممکن است.
چون ایجاد سرمایه اجتماعی و یا تبدیل آسیب اجتماعی به سرمایه اجتماعی بغیر از اجتماع، اعتماد نیز می خواهد. و اعتماد و اطمینان یک شبه از بین می رود اما هرگز یک شبه بوجود نمی آید.
آسیب اجتماعی
ما در این مقاله آسیب اجتماعی را از زاویه سرمایه اجتماعی نگاه می کنیم. یعنی اگر شخص و یا جامعه ای برخودار از سرمایه اجتماعی نباشد، حتماً دچار آسیب اجتماعی است.
حال اگر این آسیب در سطح اشخاص باشد راه علاج آن آموزش آن فرد با مفاهیم تجاری مانند: فروش،بازاریابی، تبلیغات و … و کوچ آن در طول مسیر است. بنابراین با فنونی از قبیل مارکتینگ و کوچینگ می شود آن فرد را نجات داد.
اما اگر این آسیب در سطح جامعه باشد مانند قطعی و یا فیلتر شبکه های اجتماعی و یا آسیبی که سرمایه های اجتماعی در بخش سنتی در زمان کرونا به آن دچار شدند، راه حل آن بسیار پیچیده و زمانبر خواهد بود. چراکه این آسیب روی تولید ناخالص داخلی سرشکن خواهد شد و باعث از بین رفتن ثروت عمومی و بدنبال آن افزایش فقر عمومی خواهد شد. بطور مثال با وجود فاصله گرفتن بیش از یکسال از همه گیری کرونا، همچنان اقتصاد جهانی با تبعات آن دست به گریبان است.
بنابراین نباید هرگز اجازه بدهیم خود عامل آسیب اجتماعی شویم چرا که جبران آن تقریباً امری غیرممکن است. تحقیقات نشان می دهد عامل اعتماد و اطمینان که اصلی ترین علت ایجاد سرمایه اجتماعی است توسط شخص برهم زننده دیگر بوجود نخواهد آمد.
کلام آخر
تحت هیچ شرایطی عامل برهم زننده اطمینان نباشید و با عاملان آن نیز همراهی نکنید و همیشه در هر جایگاه شغلی و اجتماعی که هستید، باعث ایجاد روابط اجتماعی شوید، دوره الگوریتم ذهن به شما کمک می کند با انجام یک سری تمرین های روزانه، تحمل درک خود و دیگران را ارتقا بدهید، این دوره را می توانید از وبسایت انجمن ثروت ایران تهیه کنید، تا با قوانین ذهنتان بیشتر آشنا شوید.
این جمله کلیدی را بیاد داشته باشید که: اعتماد حاصل حضور موثر شماست پس همیشه حضوری موثر داشته باشید، برای این مهم کافیست به تنها حضور موثر یعنی پروردگار تکیه کنید. او برای ما کاری را انجام می دهد که خود قادر به انجامش نیستیم.
نویسنده: علی الف
